Boekweit en zijd
Geurkunstproject rond boekweit 2024
“Wijd en zijd" is een uitdrukking die aangeeft dat iets overal aanwezig is, zich over een grote afstand verspreidt of zich uitstrekt tot verre plaatsen.
OVERZICHT onderdelen project
-
Boekweit geurkunstobjecten
-
Olfactory art video 'Memories of Buckwheat': an olfactory art collaboration met Hisako Inoue (JP) Geurbelevingen van boekweit uit Nederland en Japan
-
Het 'Boekweit Boeket': een participatie parfum gemaakt met inwoners van in en om Hilversum en Baarn (in progress)
-
Smellmap 'Boekweit en zijd'
-
Boekweit, land en bijen: ontwikkeling boekweitakkertje op landgoed Drakenburg
Het project in het kort:
Geurkunstproject Boekweit en zijd laat de bezoeker vanuit een artistieke, multi-zintuigelijke manier kennismaken met boekweit. In het project staat de geur- en smaakbeleving van boekweit centraal.
In dit project is een geurkunstinstallatie vormgeven die bestaat uit een art video, een mini-docu, diverse geurkunstobjecten, een participatieparfum, een tapisserie en een herbarium geïnspireerd op de groei en bloei van boekweit en de herinneringen hieraan. Daarbij zijn historische verhalen rond boekweit, bijen en boekweithoning te lezen (en te horen) .
Het zogeheten participatie parfum het 'Boekweit boeket' is ontwikkeld met natuurlijke aromatische planten uit Hilversum, Baarn en omgeving zijn opgenomen. Bewonders uit dezelfde omgeving hebben hun stem mogen uitbrengen op welke geuren zijn vonden thuishoren in dit 'Boekweit boeket'. Er is tevens een smellmap gemaakt, met daarop de vindlocaties van de diverse geuren.
In mei is ook een boekweitakkertje op landgoed Drakenburg in Baarn aangelegd. Het hele proces van ploegen, zaaien, groei en bloei is vastgelegd en te zien in de mini-documentaire,
Uitgebreide beschrijving van het project >
Nabeschouwing van het project >
13 mei 2024 was ik bij NHradio om te vertellen over het 'Boekweit boeket', een parfum met natuurlijke geuren uit de omgeving van Hilversum en Baarn.
Luister naar de uitzending
Het complete geurkunstproject Boekweit en zijd was van 12 september tot 8 december 2024 te zien en te ruiken tijdens mijn solotentoonstelling' Connecting scents' in Villa ‘Berg en Dal’ in Baarn.
Zie ook: Gallery Boekweit en zijd project tijdens tentoonstelling 'Connecting Scents'
Uitgebreide beschrijving van het project
Olfactory storytelling
Storytelling is een manier om mensen aandacht te laten besteden aan iets door er een verhaal over te vertellen. Mensen kunnen zich veel sterker identificeren met verhalen, dan met abstracte taal. Dit is een belangrijk aspect van storytelling omdat het emoties en betrokkenheid kan oproepen, wat de boodschap effectiever maakt.
Geur heeft als enige zintuig een directe verbinding met dat deel van de hersenen waarin onze emoties en herinneringen zijn gezeteld. Door olfactory storytelling is er naast het beeldende verhaal (de kunst), geur om het verhaal te bekrachtigen.
Voor dit project breng ik door olfactory storytelling een deel van het (Nederlands) Hilversums- Baarns immateriële erfgoed onder de aandacht: het geurige verhaal van boekweit in al haar facetten.
In het wapen van Hilversum zien we vier boekweitkorrels die de aanleiding waren voor de aanzet van dit kunstproject.
Kunstproject ‘Boekweit en zijd’ verhaald in olfactorische zin en smaak over boekweit als duurzaam historische voedingsbron voor mens en bijen, en wordt op een aantal manieren vormgegeven. De installatie bestaat uit een art video, (olfactorische) tapisserieën en objecten, en een participatie parfum, geïnspireerd op de groei en bloei van boekweit. Ook is er daadwerkelijk een boekweitakkertje aangelegd.
De art video 'Memories of Buckwheat' toont niet alleen onze relatie met Boekweit als geurig voedsel, maar ook de relatie met Japan. Japan en Nederland hebben een lange en historische band. Boekweit is een (pseudo) graan dat zowel in Nederland als Japan een belangrijke voedingsbron was/is. In de art video werden mesne in zowel Nederland als Japan uitgenodigd tot het ruiken van diverse boekweitproducten en het delen van de eigen herinnering. Tijdens de tentoonstelling kan de bezoeker zelf ook ruiken en daar de eigen herinnering aan toevoegen in het "Memory book".
Het ‘Boekweit boeket’ – een Hilversums- Baarns omgevingsparfum met een hart van boekweit- is in samenwerking van de bewoners van Hilversum vormgegeven. (zie kaart- smellmap)
De aanleg van een boekweitakkertje is inmiddels gerealiseerd. De hele cyclus van ploegen, zaaien, bloeien en rijpen is door middel van een korte documentaire in beeld gebracht.
Olfactory art video 'Memories of Buckwheat': an olfactory art collaboration with Hisako Inoue (JP)
In deze video heb ik samengewerkt met mijn Japanse geurkunstcollega Hisako Inoue uit Tokyo.
Japan en Nederland hebben een lange en historische band. Boekweit is een (pseudo) graan dat zowel in Nederland als Japan een belangrijke voedingsbron was en is.
Voor de video zijn mensen uit verschillende leeftijdsgroepen en achtergronden benaderd. In Japan heeft Hisako mensen geïnterviewd terwijl ik dit In Nederland deed. Zowel de Nederlandse als de Japanse ‘proef’ (ruik) personen hebben bereidingen van boekweitgerechten aangeboden gekregen waarbij we we de persoonlijke expressie van de geur- en smaakbeleving van boekweit hebben vastgelegd. We zien en horen persoonlijke verhalen en herinneringen die de geur- en smaak hebben opgeroepen; “Memories of Buckwheat’.
Door deze video verbinden we werelden die uiterlijk zo verschillen, maar ons tegelijkertijd ons allemaal tonen vanuit onze menselijke behoefte aan voedsel en het waarderen daarvan; het ruiken en proeven.
'Anne- Marie sniffing', Still from 'Memories of Buckwheat' Image: Claudia de Vos - Hilversum.media
De bezoeker kan bij de video ook de diverse boekweit bereidingen ruiken die de deelnemers ook hebben geroken.
Wat is jouw herinnering?
De bezoeker kan dit delen in ons gastenboek op de tentoonstelling.
Inmiddels hebben de eerste bezoekers hun persoonlijke verhalen en herinneringen gedeeld, deze kunnen straks aan het einde van het project gelezen worden op deze pagina.
CREDITS
De ART video is mede mogelijk gemaakt door Hilversum.media (Hilversum, Nederland) en ONO point ART Space (Tokyo, Japan).
Met dank aan onze participanten die zich zo welwillend hebben laten filmen, in volgorde van verschijning:
Maen, Nikki van Biemen, Hiroaki Hattori. Stefan Snijders, Anne-Marie Nijs, Rintaro Hara, Andy Heitinga, Agnes Meijs enYouichi Seito.
NAAR GALLERY 'Memories of Buckwheat'>
Bezoekers beleven de video tijdens de première van Memories of Buckwheat in Loods 6 in Amsterdam.
Making of 'Memories of Buckwheat' : Claudia met participant Maen in de studio van Hilversum.media
Partcipatie & omgevingsparfum ‘Boekweit boeket’
De geuren die voor het ‘Boekweit boeket’ worden gebruikt zijn afkomstig van aromatische oliën van planten en essenties van natuurlijke materialen.
Voor de opzet van het omgevingsparfum heb ik gekozen voor natuurlijke geuren van planten die geassocieerd kunnen worden met de natuur in en om rond Hilversum en Baarn, of daadwerkelijk hier groeien, met als hart de geur van Boekweit. Boekweit heeft van zichzelf geen sterke geur, maar wordt vooral gebruikt als ‘drager’ van geuren. Geroosterd heeft boekweit een nootachtige geur, en vers geoogst komen tonen van hooi naar boven.
Zie de 'SMELLMAP' voor een overzicht van de locaties en van de geuren.
Van mei tot en met eind augustus 2024 ging de selectie van deze plantengeuren langs de neuzen van de bewoners van in en rond Hilversum en Baarn. Iedereen mocht zijn of haar voorkeur uitspreken en aangeven welke geur in het ‘Boekweit boeket’ thuis vond horen. Zodoende had men invloed op de uiteindelijke samenstelling van het omgevingsparfum.
Men mocht de voorkeur aangeven door, nadat de geuren waren geroken, een formulier in te vullen. Op basis van de stemmen werd de uiteindelijke verhouding van de geur gegenereerd.
Uitslag van de stemming van het
Boekweit boeket.
Het ‘Boekweit boeket’ – het omgevingsparfum van Hilversum, Baarn en omgeving- werd gepresenteerd tijdens de opening van de tentoonstelling ‘Connecting scents’ in september 2024.
SMELLMAP
Overzicht van geuren uit de natuur in en om Hilversum en Baarn
De BOEKWEIT en ZIJD smellmap is gebaseerd op natuurlijke geuren die te vinden zijn in en om de omgeving van Hilversum en Baarn. De geuren zijn geselecteerd op toepassing in het 'Boekweit boeket'; een omgevingsparfum waarover de inwoners van deze regio over mogen meestemmen. De geuren zijn afkomstig van aromatische oliën van planten en essenties van natuurlijke materialen. Op de kaart staan de locaties vinden waar je de geur kunt aantreffen.
SMELLMAP
Een Smellmap is een manier om geur in een omgeving in kaart te brengen.
Kate McLean (PHD, UK) heeft hier in de afgelopen jaren uitgebreid onderzoek naar gedaan. Ik wil ihaar graag bedanken voor haar intensieve werk en inspiratie om op deze wijze geurervaringen uit de omgeving bewust te maken.
UITSLAG STEMMING 'BOEKWEIT BOEKET'
.jpg)
Koptekst 4
Klik op de afbeelding om te vergroten
Het Boekweit akkertje
Geurige boekweit en blije bijen op een duurzaam landgoed
Landgoed Drakenburg, Baarn
1-14 mei
14 mei- 4 juni
Het omploegen van de akker
Inmiddels is er een start gemaakt met het boekweitakkertje! Eerst is met ecoloog Job van het Drakenburg-team gekeken naar het meest geschikte stuk grond voor de boekweit. Toen dat was gevonden heeft op 14 mei tuinman Wilco, met veel mens- en daadkracht, met de handploeg (een soort tractor waar je achter loopt) het aanstaande akkertje van ongeveer 100 m2 omgeploegd. De grond is daarna schoon geharkt en mag nu even 'rusten'.
Het zaaibed klaarmaken
Na de rust wordt het akkertje opnieuw doorgewerkt met de handploeg (Wilco: "Om 'm mooi donker te krijgen') waarna het 'onkruid' wordt weg geschoffeld.
Intussen zijn onze bijen die op het landgoed staan, druk bezig met plannetjes om te gaan zwermen. Onze taak om dit in goed banen te leiden door de kast die het drukste bezig is, op te splitsen in twee volkjes.
5 juni
Inzaaien
Het weer zat mee en de boekweit is ingezaaid! Een klein handje voor een heel akkertje, hoe doe je dat vroeg ik Wilco? Het zaad is gemengd met zand zodat er een mooie strooibare hoeveelheid is ontstaan. Dan wordt er volgens een patroon gelopen en met luchtige worpen het mengel rond gestrooid, op is op.
Nu afwachten of de boekweit gaat kiemen!
17 juni
Kiemen
Zou na de enorme regenval van afgelopen weken het akkertje gaan kiemen?
Vol verwachting ga ik erheen, op de knieën met de neus in de aarde.
Dan zie ik: jawel; daar steken de eerste boekweitplantjes hun kopjes al boven de grond!
Augustus
Groei en bloei
Jawel, nadat voorzichtig de eerste plantjes zicht hebben ontvouwd, staat nu het miniakkertje in volle bloei!
We zijn benieuwd wie er zich allemaal tegoed doet aan de boekweit, dus ga ik regelmatig kijken wie er allemaal smult van de boekweit. De reeën hebben hun weg al gevonden, laten we hopen dat er genoeg overblijft voor alle wilde- en honingbijen!
September
Rijpen en voedsel
Het boekweitakkertje is nagenoeg leeggegeten door alle dieren in de omgeving. De wilde- en honingbijen hebben zich tegoed gedaan aan de nectar, zoals te zien is in de mini-documentaire. In de honing was zeker de nootachtige smaak van de boekweit terug te proeven. Ook ontdekten we met de wildcamera dat de reeën en hazen zich graag laafden aan de boekweit. De mini-documentaire kun je bekijken op mijn geurambassadeur-Youtube kanaal.
Met dank aan: Landgoed Drakenburg Baarn; directie Miriam Besteman en team (realisatie akkertje),
tuinman Wilco Busstra (uitvoering), Video: dronebeelden: Hilversum.media
Nabeschouwing van het project
Het project 'Boekweit en zijd' was een project dat zich bleef doorontwikkelen; steeds meer verbindingen ontstonden tussen de diverse objecten, verhalen en geuren, tot aan de uiteindelijke presentatie op de tentoonstelling toe. De 'kers op de boekweittaart' was toch wel het realiseren van een daadwerkelijk boekweitakkertje dat behalve inspiratie ook het inzicht gaf dat boekweit niet alleen wordt gewaardeerd door mens, maar vooral ook door dier. En dat ook dat helemaal prima is. Het heeft ze goed gesmaakt.
Het project heeft een eervolle plaats gekregen in het boek "Ecospiritualiteit, over de weg naar planetaire gezondheid" van Hans Alma. Hans is hoogleraar geestelijke zorg en religieus-humanistische zingeving aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
OVER HET BOEK: "De ecologische crisis waarin we ons nu bevinden, wordt vaak verklaard vanuit een economisch perspectief en de oplossingen worden gezocht in technologie. Hans Alma stelt echter dat de crisis vooral gaat over hoe wij in de wereld staan. Het is daarmee ten diepste een zingevingscrisis.
Alma houdt een pleidooi voor een aardse spiritualiteit waarin we weer verbonden raken met de natuur en onze plek op deze planeet. Om de aarde weer gezond te maken, moeten we beseffen dat we leven in een holistisch, interafhankelijk systeem dat we onmogelijk volledig kunnen begrijpen of beheersen."
Ze omschrijft het Boekweit en zijd project in dit boek als een Ecopoëtische uitdrukkingsvorm: ..." Kunnen we met onze voedingsgewoonte ook de destructieve patronen doorbreken? Met dit project waarin geur en smaakbeleving zo centraal staan hopen we ervaringen op te roepen die raken aan een diepere bewustzijnslagen die mensen helpen tot wijsheid te komen in het maken van alledaagse keuzes. Het is een voorbeeld van Ecopoëtische uitdrukkingsvorm die de bezoekers energie kan geven voor vernieuwend handelen."...
Het Boekweit en zijd project
tijdens tentoonstelling 'Connecting Scents', Berg en dal in Baarn
12 september -8 december 2024
Première Olfactory Art video ' Buckwheat memories'
Loods 6 Amsterdam, 19 april 2024
